Z dniem 1 stycznia 2016r. do katalogu świadczeń rodzinnych wprowadzono nowe świadczenie "świadczenie rodzicielskie" przysługujące osobom, które urodziły dziecko, a które nie mają uprawnień do zasiłku macierzyńskiego. Mogą więc z niego skorzystać między innymi osoby bezrobotne (niezależnie od tego czy są zarejestrowane w urzędzie pracy czy nie), studenci, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych i osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie pobierają zasiłku macierzyńskiego.
Komu przysługuje świadczenie:
- matce albo ojcu dziecka,
- opiekunowi faktycznemu dziecka tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka,
- rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,
- osobie, która przysposobiła dziecko.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:
- skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego na wniosek matki dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
- śmierci matki dziecka,
- porzucenia dziecka przez matkę.
Okres przysługiwania świadczenia:
Świadczenie można pobierać przez 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka. W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka świadczenie będzie przysługiwało odpowiednio dłużej:
- 65 tygodni w przypadku bliźniąt,
- 67 tygodni w przypadku trojaczków,
- 69 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci,
- maksymalnie 71 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i większej liczby dzieci.
Terminy są liczone od dnia porodu.
Świadczenie przysługuje od dnia porodu, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia dziecka. W przypadku złożenia wniosku po terminie, nie później jednak niż w okresie 52 tygodni, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.
Wysokość przysługującego świadczenia:
Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1000 zł miesięcznie i nie jest uzależnione od kryterium dochodowego.
W razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, lub w okresie przedłużenia zasiłku dla bezrobotnych, świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia rodzicielskiego a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Kiedy nie przysługuje świadczenie rodzicielskie i zbieg prawa do świadczeń:
Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
- co najmniej jeden rodzic otrzymuje zasiłek macierzyński,
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej,
- rodzice dziecka zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki,
- jeden z rodziców pobiera już świadczenie rodzicielskie,
- osobom uprawnionym do świadczenia rodzicielskiego przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego.
W przypadku zbiegu uprawnień do świadczenia rodzicielskiego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego lub zasiłku dla opiekuna, przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną ? także w przypadku, gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami.
Termin i sposób załatwienia:
Postępowanie w sprawie przyznania świadczenia kończy się wydaniem decyzji administracyjnej w terminie miesiąca od daty złożenia poprawnie wypełnionego wniosku i skompletowania dokumentów. W przypadku konieczności przeprowadzenia szczegółowego postępowania wyjaśniającego termin załatwienia sprawy może ulec wydłużeniu. Od decyzji przysługuje stronie prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży w terminie 14 dni od daty jej otrzymania. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Grajewie.
Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku?
W przypadku składania wniosku przez matkę, z reguły nie trzeba dołączać do wniosku żadnych dokumentów. W innych sytuacjach do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego należy dołączyć odpowiednio:
- kopię odpisu prawomocnego orzeczenia sądu rodzinnego stwierdzającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka,
- kopię orzeczenia sądu o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
- gdy wniosek składa ojciec: kopię aktu zgonu matki lub decyzji potwierdzającej skrócenie okresu pobierania świadczenia przez matkę, lub dokumenty potwierdzające porzucenie dziecka przez matkę (np. oświadczenie ojca, wywiad rodzinny ośrodka pomocy społecznej).
Gdy szczególne okoliczności sprawy mające wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych wymagają potwierdzenia innym dokumentem, pracownik urzędu może wymagać przedstawienia takiego dokumentu.
